Trądzik różowaty to uporczywe zaczerwienienie twarzy, które w ciężkich przypadkach może przekształcić się w małe krostki i grudki. Dotyka on głównie kobiet, choć może wystąpić u obu płci. Niestety, ponieważ jest to choroba zapalna skóry, trudno jest ją całkowicie wyleczyć; leczenie skupia się natomiast na łagodzeniu jej objawów.
• Trądzik różowaty charakteryzuje się wyraźnym zaczerwienieniem skóry. W cięższej postaci mogą pojawić się zmiany grudkowe i krostkowe.
• Najbardziej narażona na jej rozwój jest skóra naczyniowa. Pierwsze oznaki pojawiają się około 30 roku życia.
• Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju raka skóry, niezbędne są codzienne zabiegi oczyszczające i nawilżające. Roślinne substancje chemiczne, takie jak wyciąg z kasztanowca, miłorzębu japońskiego czy oczaru wirginijskiego, pomagają w redukcji rozszerzonych naczynek i zaczerwienień.
• Objawy astmy często pogarszają się pod wpływem takich czynników, jak nagły spadek temperatury czy pikantne potrawy, dlatego tak ważne jest, by ich unikać.
• Metronidazol i kwas azelainowy to dwa leki na trądzik różowaty, które są stosowane w leczeniu ostrych stanów zapalnych skóry.
Trądzik różowaty nie ma nic wspólnego z trądzikiem pospolitym, pomimo swojej nazwy. Zabiegi stosowane w leczeniu skóry łojotokowej mogą nawet pogorszyć objawy trądziku różowatego, jak sama nazwa schorzenia wskazuje. Termin rosacea pochodzi od zmian grudkowo-krostkowych, które pojawiają się w zaawansowanym stadium choroby, powodując jednocześnie trwałe zaczerwienienie skóry.
Spis treści (rozwiń)
Trądzik różowaty – przyczyny
Rosacea jest powszechną chorobą skóry charakteryzującą się zaczerwienieniem i rumieniem. Dotyka około 1-10 procent populacji1, częściej u kobiet niż u mężczyzn2, chociaż jest najbardziej dotkliwy u kobiet z cięższymi postaciami, takimi jak przerost skóry na nosie. Typowa jest skóra naczyniowa, a osoby o jasnej karnacji (
Chociaż przyczyny powstawania trądziku różowatego są wciąż badane, uważa się, że to głównie choroba przyczynia się do jego rozwoju:
- Występowanie trądziku różowatego może być dziedziczne, a kilku badaczy zaobserwowało, że osoby, które zachorowały na niego w wieku kilkunastu lub dwudziestu lat, są bardziej narażone na rozwój alergii atopowej. Coraz częściej okazuje się, że skład komórkowy danej osoby wpływa na jej ryzyko rozwoju różnych chorób, takich jak trądzik różowaty.
- Choroby tarczycy, terapia zastępcza hormonami tarczycy i zmiany hormonalne są związane z tym stanem. W czasie ciąży, menstruacji i owulacji, a także w okresie menopauzy, kiedy hormony te gwałtownie rosną u kobiet z chorobami tarczycy, które przyjmują hormonalne środki antykoncepcyjne, objawy nasilają się.
- Rosacea jest przewlekłą chorobą skóry charakteryzującą się rozszerzonymi naczyniami krwionośnymi. Zazwyczaj pojawia się na skórze wraz z pajączkami i teleangiektazjami, które są drobnymi nieprawidłowościami na powierzchni tętnic, mogącymi powodować ból lub blanszowanie.
Nadaktywna, patologicznie zwiększona odpowiedź immunologiczna na czynniki zewnętrzne, jak również zakażenie Demodex folliculorum, mogą również powodować objawy trądziku różowatego.
Objawy trądziku różowatego
Trądzik różowaty częściej rozwija się u osób z cerą naczyniową, zwłaszcza jeśli przez wiele lat nie zachowują one właściwej pielęgnacji i narażają swoją skórę na ciągłą “grę naczyń” Możemy przejść przez kilka faz rozwoju trądziku różowatego:
- Początek związany jest ze zwiększoną reaktywnością naczyń krwionośnych, ale nie ujawniły się jeszcze żadne rzeczywiste zmiany skórne. Następuje napadowe zaczerwienienie skóry twarzy (tzw. flushing), które nasila się pod wpływem emocji, stresu, pikantnych potraw, alkoholu, ekspozycji na słońce, gwałtownych zmian temperatury i niewłaściwej pielęgnacji skóry.
- Z wiekiem tętnice stopniowo sztywnieją i zwężają się w wyniku częstego rozszerzania i kurczenia. Powoduje to pogrubienie ścian naczyń, a w końcu ich trwałe poszerzenie. Jednocześnie zwiększa się przepuszczalność błony naczyń włosowatych, co powoduje obrzęki i podrażnienia w przestrzeniach międzykomórkowych. Okolice twarzy (policzki, nos, broda, czoło)
- Objawy w miarę upływu czasu nasilają się i utrwalają, a ich punktem kulminacyjnym jest obecność nacieków zapalnych, obrzęków, zmian grudkowo-krostkowych, a nawet przerostowych (skóra staje się pogrubiała, o nieregularnej powierzchni, z obecnością zmian guzkowych, z zapaleniem mieszków włosowych w tej okolicy). Rhinophyma (wymawiana jako “RIN-oh-fee-uh”), przerost nosa w kształcie kalafiora, jest często określana jako “nos pijaka” i występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet (można ją poprawić jedynie chirurgicznie).
National Rosacea Society dzieli trądzik różowaty na sześć typów, z których każdy ma swój własny zestaw objawów: – Pierwotna erytroskleroza: skóra, która jest czerwona i łuszcząca się. – Erythematosus flammea (lub flamina) charakteryzuje się zaczerwienieniem twarzy, któremu towarzyszy sporadyczne uczucie kłucia lub pieczenia w okolicach oczu
- Wyróżnia się trzy rodzaje pokrzywki wybuchowej: rozpoczynającą się jako czerwone, purpurowe plamy; będącą wynikiem urazu fizycznego; oraz występującą w związku z leczeniem farmakologicznym. Pokrzywka wysiękowa często pojawia się na twarzy.
- Rozlana zmiana liszajowata, grudkowo-krostkowa – trwały rumień w centrum twarzy z okresowo występującymi grudkami i krostami
- Skóra jest zgrubiała, o nierównej powierzchni, z obecnością guzkowatych grudek. Najczęstsze nieprawidłowości dotyczą nosa (rhinophyma), rzadziej podbródka (bnathophyma), czoła (glabellophyma), powiek (blepharophyma) lub uszu (otophyma). Często,
- Pterygia rogówki to zagrażające widzeniu następstwa wady refrakcji. Obejmują one owrzodzenia spojówki i rogówki, jak również choroby samego narządu wzroku (zapalenie spojówek i rogówki), co utrudnia rozpoznanie, ponieważ objawy przypominają objawy zapalenia spojówek i rogówki
- Krosty są czasami mylone z pityriasis rosea (PR) lub papulosis. Ponieważ są one zapalne, pryszcze i pityrosy są często mylone ze sobą przez pacjentów i ich lekarzy. Stopień nasilenia pityriasis waha się od łagodnego do ciężkiego, dotykając ludzi w każdym wieku i o różnych typach skóry. Objawy obejmują
Jest wiele osób, które jako nastolatki, a nawet młodsze dzieci, mają zaczerwienioną skórę i popękane naczynka, ale nie zdają sobie sprawy, że zaniedbanie pielęgnacji twarzy może w późniejszym życiu doprowadzić do trądziku różowatego i poważnego pogorszenia stanu skóry. Choroba ta – widoczna, uciążliwa i trudna do leczenia. Ponad dwie trzecie osób ma niską samoocenę oraz doświadcza niskiego poczucia własnej wartości w relacjach społecznych i osobistych, a 41 procent unika sytuacji społecznych i publicznych ze względu na swój wygląd.
Jak powstają rozszerzone naczynka?
Rozszerzone naczynia włosowate skóry z napadowym lub przetrwałym rumieniem są typową cechą cery naczyniowej, z której najczęściej rozwija się trądzik różowaty. Skąd biorą się te objawy? Jednym z najbardziej bogatych w naczynia krwionośne narządów jest skóra.
- tętniczą sieć głęboką skóry,
- tętniczą sieć podbrodawkową,
- Sieć najdrobniejszych tętniczek, które odchodzą od sieci podnabłonkowej i wnikają do brodawek skóry, transportując tlen do warstwy naskórka, tworzą system kapilarny, który ma istotny wpływ na wygląd skóry.
Pozostała część naczyń włosowatych brodawki skórnej jest całkowicie pozbawiona krwi, natomiast pozostałe są naczyniami spoczynkowymi, które okresowo ulegają zamknięciu. Gdy czynność naczyń podbrodawkowych zostaje zaburzona, dochodzi do ich nadmiernego rozszerzenia, a w konsekwencji do utrwalenia się tych rozszerzeń i teleangiektazji (czerwone, drobne naczynia krwionośne widoczne na
Jakie czynniki zaostrzają trądzik różowaty?
W zapobieganiu i leczeniu tej choroby ważne są również następujące czynniki:
Kofeina (zwłaszcza kawa rozpuszczalna) może powodować niepokój i bolesne emocje, choć nie zawsze tak jest. Alkohol, papierosy, duże spożycie kawy i herbaty, pikantne i gorące posiłki i napoje, pokarmy zawierające histaminę (występującą w makreli, łososiu, tuńczyku, serze pleśniowym), siarczany lub azotyny (wywołujące objawy zespołu chińskiej restauracji).
Przebywanie w gorącym środowisku (np. gorące kąpiele, sauna), narażenie na ciepło, suche pomieszczenia (klimatyzowane lub ogrzewane)
Glikol propylenowy, alkohol etylowy, kamfora czy mentol to niektóre z substancji chemicznych stosowanych w kosmetykach. Skóra jest biorezystorem, który dostosowuje się do zmian zewnętrznych, aby zachować wewnętrzną równowagę. Zmiany klimatyczne w zakresie temperatury i wilgotności mogą uszkodzić barierę hydrolipidową. Sezonowość jest również aspektem starzenia się skóry.
Jak pielęgnować skórę z trądzikiem różowatym?
Ze względu na swoje unikalne właściwości, skóra z trądzikiem różowatym powinna być traktowana jednocześnie jako naczyniowa i wrażliwa. Aby zminimalizować rozwój trądziku różowatego, konieczne jest domowe leczenie gromadzącej się na zębach płytki nazębnej. Jego celem jest złagodzenie objawów takich jak zaczerwienienie i stan zapalny, przy jednoczesnym zapobieganiu suchości i podrażnieniom spowodowanym czynnikami drażniącymi
- Używaj tylko łagodnych, niebarwiących, nie konserwujących produktów z naturalnymi składnikami, które odbudowują barierę hydrolipidową skóry i wzmacniają delikatne naczynka.
- Używaj łagodnych środków czyszczących bez mydła (najlepiej żelu lub mleczka) z ciepłą (nie zimną lub gorącą) wodą, jeśli to możliwe. Preferowana jest woda mineralna; jeśli woda z kranu jest wyjątkowo twarda, należy jej używać.
- Co 2 tygodnie wykonuj peeling drobnoziarnisty, najlepiej enzymatyczny, aby pobudzić komórki skóry do odnowy – w efekcie Twoja skóra staje się bardziej odporna na działanie czynników środowiskowych i o wiele łatwiej wchłania substancje aktywne zawarte w kremach;
- Ogranicz ilość stosowanych kosmetyków do niezbędnego minimum – im więcej nakładasz ich na twarz, tym większe niebezpieczeństwo uszkodzenia i dyskomfortu; jako podstawę pielęgnacji należy stosować delikatny krem nawilżający (bezzapachowy lub z niewielką ilością substancji zapachowych), który zapobiega utracie wilgoci w skórze i wzmacnia jej odporność na czynniki zewnętrzne.
- Stosuj produkty przeznaczone specjalnie dla skóry z trądzikiem różowatym, które zawierają składniki łagodzące zaczerwienienia i pieczenie oraz wzmacniające naczynia krwionośne.
- Postaraj się zminimalizować czynniki, które mogą zaostrzyć objawy trądziku różowatego lub pogłębić ich szkodliwe działanie, np. stosując zimą balsam ochronny, aby utrzymać skórę w cieple i chronić ją przed wiatrem.
- Stosuj krem z filtrem przeciwsłonecznym, aby chronić skórę przed promieniowaniem UV, które jest jedną z głównych przyczyn powstawania objawów trądziku różowatego. Może to również sprzyjać szybkiemu pogarszaniu się stanu skóry; w okresie letnim i w regionach o dużym nasłonecznieniu – SPF 50+, przez cały rok w miastach – SPF 15, co najmniej SPF 15 na obszarach wiejskich
- Po wyjściu z morza lub basenu umyj twarz wodą lub łagodnym środkiem oczyszczającym i od razu zastosuj krem łagodzący.
- Używaj sprayów chłodzących lub wody termalnej, aby odświeżyć skórę (np. podczas podróży, w czasie upałów). Po użyciu usuń z twarzy nadmiar wilgoci, delikatnie ją osuszając; odparowanie wody może spowodować, że skóra naczyniowa stanie się jeszcze bardziej sucha i zaogniona.
Trądzik różowaty to przewlekła choroba, która jest trudna do opanowania i wymaga wiele cierpliwości i konsekwencji. Jednak najważniejsze jest, aby jak najszybciej wprowadzić zdrowe nawyki – to zmniejszy nasilenie choroby.
Składniki stosowane w kremach do skóry naczyniowej i z trądzikiem różowatym:
- Oczar wirginijski
- Miłorząb japoński
- Arnika górska
- Kasztanowiec
- Witamina C
- Rutyna
- Ceramidy
- Kwas azelainowy
Jak leczyć trądzik różowaty?
Jeśli zauważysz, że objawy trądziku różowatego nasilają się pomimo stałego leczenia, a stan Twojej skóry nie ulega poprawie, natychmiast udaj się do dermatologa! Niektóre miejscowe metody leczenia trądziku różowatego, takie jak żel z metronidazolem lub lotion z klindamycyną, mogą być stosowane bez zabiegów chirurgicznych. Poniżej przedstawiono niektóre z nich
- Metronidazol jest złotym standardem w leczeniu trądziku różowatego, jest wysoce skuteczny i dobrze tolerowany. Zmniejsza zaczerwienienie skóry i stan zapalny, jak również zapewnia żel, krem lub płyn w stężeniu 0,75-1%
- Kwas azelainowy – w postaci żelu lub kremu, o stężeniu 15-20% kwasu azelainowego; związek ten jest silnym antyoksydantem i wykazuje właściwości przeciwzapalne; może powodować niewielkie, przemijające podrażnienie i pieczenie skóry;
- Sulfacetamid sodowy 10% i 5% siarki są najczęstszymi miejscowymi lekami przeciwzapalnymi stosowanymi w łagodnych wysypkach zapalnych, łuszczycy. Są one również skuteczne w zmniejszaniu rumienia i grudek, rzadko podrażniając skórę; można je nabyć pojedynczo lub w kombinacjach
- Nadtlenek benzoilu – szybko obkurcza zmiany grudkowo-krostkowe i może być stosowany u osób z guzkowym lub ziarniniakowym trądzikiem różowatym.
- Izotretynoina, która jest czasami przepisywana na wykwity grudkowo-krostkowe, będzie miała podobny wpływ. Antybiotyki (np. tetracyklina, erytromycyna, klindamycyna) stosowane miejscowo na zmiany grudkowo-krostkowe mogą również pomóc.
- sprawdź również suplementy i tabletki na trądzik
Należy jednak pamiętać, że mamy do czynienia z objawami, a nie z pierwotnymi przyczynami trądziku różowatego. Istnieje niebezpieczeństwo nawrotu choroby po zakończeniu terapii i przyjmowania leków z metronidazolem u jednej czwartej pacjentów, a u dwóch trzecich – po 6 miesiącach.
Laserowe zamykanie naczynek
Procedura ta jest dość korzystna w leczeniu trądziku różowatego, ponieważ likwiduje rumień i popękane naczynka. Mechanizm działania laseroterapii w tym przypadku opiera się na absorpcji światła przez hemoglobinę, co powoduje koagulację. Prowadzi to do zapadnięcia się (zburzenia ściany) naczynia włosowatego, po czym następuje resorpcja (
Do tego procesu niezbędne są lasery o wyższej koherencji, takie jak laser Epiluze. Ponieważ zaczerwienienie skutecznie redukują nie tylko pojedyncze naczynka, ale również rozległy rumień typowy dla trądziku różowatego, zabieg należy powtarzać wielokrotnie, aby uzyskać pożądany efekt. Aby uniknąć nieestetycznych przebarwień, zabiegi laserowe zaleca się wykonywać jesienią i wiosną. Pomiędzy sesjami należy stosować kremy z filtrem silnie chroniące przed słońcem.
Zobacz:
Royal Skin 500 opinie
Nonacne
Zinamax
Lekarz trycholog i dermatolog z międzynarodowym 13 letnim stażem m.in. w Wielkiej Brytanii i Włoszech. Absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Swoją wiedzę pogłębia na kongresach i konferencjach medycznych, na których również sama prezentuje prace naukowe.